Uitslag van de stemming over de natuurherstelwet

In Zuid-Europa denken ze er het hunne over. Met Europese hitterecords van 49°C zitten zij momenteel op de eerste rij van een klimaat dat de laatste 12.000 jaar nog nooit zo’n warme week heeft geproduceerd. Watervogels zoals steltkluut en zwarte ibis die gevarieerde waterrijke gebieden gebruiken om zich te voeden en voort te planten reageren op die kurkdroge veranderingen en worden vaker in Vlaanderen gespot, ook als broedvogel. De rest van de (Zuid-Europese) natuur wordt hoe langer hoe meer aan zijn lot overgelaten als we niet meteen in actie schieten om het tij te keren.

Het plan van Europese (rechts-)conservatieve en liberale fracties (oa. de EVP-partij van voorzitter Manfred Weber en de liberale Renew-partij) om de hele wet vandaag terug naar de tekentafel te sturen ging niet door. Ondanks een voorafgaande campagne waar wetenschappelijke bewijzen plaats moesten maken voor doomberichten over beperkte voedselzekerheid, werd hun voorstel tot verwerpen weggestemd (324 tegen t.o.v. 312 voor).

Vervolgens bekeek het Europese parlement de 136 artikelen binnen de Natuurherstelwet en daar is het op sommige vlakken tot een compromis geëindigd. Zo is het artikel over het herstel van de biodiversiteit van landbouwgronden, dat ook het herstel en het terug vernatten van verdwenen veengronden omvat, verdwenen. Dit is een bijzonder gemiste kans omdat landbouw net een van de grootste landgebruikers in Europa is. Ook in Vlaanderen, 45% deed in 2022 dienst als landbouwgrond. De huidige intensieve landbouw legt een druk op zijn omgeving die zich uit in het verdwijnen van insecten- en bijgevolg akker- en weidevogelpopulaties. Met het verwijderen van dit artikel verlies je ook een essentiële hefboom om tegemoet te komen aan de doelstellingen op het vlak van koolstofcaptatie, het bufferen van extreme droge periodes met een gezonde (grond)watertafel en het garanderen van een brede bestuivingsgraad voor landbouwgewassen door tal van insectensoorten.

Bovendien nam het Parlement een amendement aan dat de implementatie van de wet zou uitstellen tot er een evaluatie van de wet op de voedselzekerheid van Europa is uitgevoerd. Een ander element van afzwakking is het schrappen van het artikel dat het fundamentele recht op toegang tot rechtsgang inzake milieuzaken (zoals de herstelmaatregelen binnen de Natuurherstelwet) garandeert. Dit is bijvoorbeeld in strijd met het Verdrag van Aarhus dat al in 1998 zorgde voor een link tussen milieu en het recht. Het Parlement stelt ook dat de wet alleen van toepassing is wanneer de Commissie gegevens heeft verstrekt over de voorwaarden die nodig zijn om de voedselzekerheid op lange termijn te waarborgen en wanneer EU-landen het gebied hebben bepaald dat moet worden hersteld om de hersteldoelstellingen voor elk type natuurgebied te bereiken. Het Parlement stelt eveneens de mogelijkheid om de doelstellingen uit te stellen op grond van uitzonderlijke sociaaleconomische gevolgen.

De bovenstaande compromissen zijn afgesproken tussen de huidige parlementsleden en lijken hiermee de bezorgdheid én ambitie van minstens 1.115.839 burgers, 207 Europese natuurorganisaties, 71 Europese natuurhistorische musea en botanische tuinen, 62 internationale bedrijven en meer dan 3.000 wetenschappers en rapporten deels te negeren: zonder een veerkrachtige biodiversiteit krijgen onze fauna, wij en onze economie het (te) moeilijk.

Deze goedgekeurde versie van de Natuurherstelwet zal de basis zijn waarmee de onderhandelingen tussen afgevaardigden van het Europese parlement, de Europese Commissie en de Europese Raad (waar de lidstaten vertegenwoordigd zijn) kunnen starten. Het standpunt van België zal daar ook afwezig blijven omdat ons land op 20 juni geen standpunt kon voorleggen tussen Vlaanderen, Wallonië en Brussel. De Europese fauna houdt alvast zijn hart vast en hoopt dat het in de komende maanden eens niet over macht, politiek of de nakende Europese verkiezingen van ‘24 kan gaan. Om onze leefomgeving en ‘way of life’ te behouden moeten we niet tegenwerken voor eigen belang, maar samenwerken voor maatschappelijk belang.

Meer weten over de natuurherstelwet of ook je stem laten horen door de petitie te tekenen? Klik dan op deze link.

Foto: VRT