Tussen 2014 en 2024 telden de opvangcentra minstens 20.874 gewonde raamslachtoffers. Dat is slechts het topje van de ijsberg, want volgens internationaal onderzoek blijft tot 50% van de botsingen onopgemerkt. Veel slachtoffers worden nooit gevonden, of sterven pas uren of dagen later een langzame dood.

“Het probleem is de laatste jaren toegenomen”, zegt June Heene van Vogelbescherming Vlaanderen. “Doordat er in de bouwsector meer en meer gewerkt wordt met grote raampartijen, vallen er almaar meer slachtoffers. Het probleem beperkt zich overigens niet tot hoogbouw. Ook op lagere verdiepingen vallen er veel slachtoffers.”

Uit een rondvraag bij onze leden en abonnees, blijkt dat meer dan de helft (52%) van de mensen al eens een vogel tegen het raam zag of hoorde botsen. In het merendeel van de gevallen kwam het goed met de vogel, maar in 16% van de gevallen kende het verhaal een dodelijke afloop. Driekwart van de respondenten gaf aan al eens iets ondernomen te hebben om raambotsingen te voorkomen: raamtekening (9%), stickers (74%), speciale raamfolie (4%), zonnewering sluiten (29%), andere (21%).

Houtduif: meest frequente slachtoffer

In 2024 werden er 1773 na een raambotsing binnengebracht bij één van de Opvangcentra voor Vogels en Wilde dieren (VOC’s). De houtduif werd het vaakst binnengebracht: 264 keren. Ook de merel (150), de Turkse tortel (123), de grote bonte specht (108) en de houtsnip (108) werden vaak gekwetst door botsingen met een raam.

Toch zijn het niet enkel veel voorkomende vogelsoorten die het slachtoffer worden. In de statistieken van de VOC’s vinden we ook enkele minder voorkomende soorten terug: appelvink (9), buizerd (9), bosuil (14), draaihals (2), gierzwaluw (12), goudhaan (38), havik (6), ijsvogel (31), kerkuil (8), koekoek (1), nachtzwaluw (1), steenuil (7), torenvalk (23) en zelfs een wielewaal (1).

Veel misverstanden over efficiënte maatregelen

“We merken dat er een duidelijke vraag is naar een makkelijk aanbrengbare én onzichtbare oplossing waarbij je nog door je ramen kan kijken,” zegt Heene, “en daarom lanceren we onze raamslachtoffercampagne. We hopen dat we samen iets kunnen doen aan die hoge slachtoffercijfers, want we merken dat de bereidheid er absoluut is.”

Meer info over de campagne

“Veel mensen willen wel iets doen, maar plakken liever niets op hun ramen. Stickers zijn vaak moeilijk om weg te halen en in veel gevallen belemmeren ze het uitzicht naar buiten. Bovendien bestaan er nog heel wat misverstanden over hoe je je ramen veilig kan maken voor vogels. Markeringen aan de binnenkant van je raam zoals lamellen, planten voor het raam of gordijnen, werken niet, want ze doorbreken de reflectie aan de buitenkant niet. Hoewel het een goeie poging is, heeft één of twee vogelstickers plakken ook geen zin, want vogels denken dan dat ze er langs kunnen vliegen. Je kiest beter voor een patroon van strepen of stippen, met lege ruimte ertussen van maximum 5 cm op 10, de grootte van een vogellijfje. Alleen zo herkennen vogels dat ze je hele raam moeten ontwijken.”

Imposante raamtekening van Floor Denil

Om de campagne tegen raamslachtoffers te lanceren, vroeg Vogelbescherming Vlaanderen aan illustratrice Floor Denil om een metershoge raamtekening te maken. Die werd vanmiddag omstreeks 15 uur onthuld op de imposante gevelramen van de Antwerpse boekenwinkel Stad Leest. “De tekening is niet alleen prachtig, maar ook heel efficiënt tegen raambotsingen”, aldus Heene. “Omdat ze nagenoeg het hele raamoppervlak bedekt, worden vogels niet in verwarring gebracht door de reflectie. Een ideale oplossing voor een winkel als Stad Leest, maar niet voor iedereen. Niet iedereen heeft het tekentalent van Floor of wil überhaupt zijn of haar ramen laten voltekenen en daarom zijn we op zoek gegaan naar een andere oplossing. Een oplossing die eenvoudig, onzichtbaar én betaalbaar is. Met de birdpen hebben we die hopelijk gevonden en we willen het graag op grote schaal testen.”